Üniversitemiz İktisat Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Hakan KALKAVAN ile İşletme Bölümü öğretim elemanı Arş. Gör. İsmail CANÖZ’ün “Forecasting the dynamics of the Istanbul real estate market with the Bayesian time-varying VAR model regarding housing affordability” adlı makalesi, Q1 indeksinde yer alan Habitat International Dergisi’nin 148. sayısında yayımlandı.
Son yıllarda İstanbul konut piyasasında yaşanan fiyat artışlarını araştırdıkları çalışmalarında, KALKAVAN ve CANÖZ, geleneksel arz ve talep etkilerinin yanı sıra çeşitli makroekonomik faktörlerin de fiyat değişimlerine yol açtığını ampirik yöntemlerle analiz etti. Çalışmanın bulgularına göre, arz cephesindeki inşaat maliyetlerindeki artışlar ve inşaatçıların satış fiyatı beklentileri reel konut fiyatlarını artırırken, inşaat şirketlerinin aşırı borçlanması fiyatları düşürücü etki yapmaktadır. Talep cephesinde ise ipotek faizlerinin düşmesi, yabancılara konut satışının artması ve mülteci göçü nedeniyle İstanbul’daki konut fiyatlarının yükseldiği görülmüştür. Makroekonomik açıdan bakıldığında ise, reel döviz kuru, enflasyon, büyüme oranı ve para arzındaki artışlar ile işsizlik oranı ve politika faizindeki düşüşlerin konut fiyatlarını artırdığı belirlenmiştir. Konut fiyatlarındaki artışa en çok neden olan etmenler ise inşaat maliyetleri ve para arzındaki değişimler olarak öne çıkmıştır.
KALKAVAN ve CANÖZ, konut piyasasındaki artışların hanehalkının finansal erişebilirliğiüzerindeki endişeleri artırdığına dikkat çekerek, konut sahibi olmayanlar için uygun kredi erişimisağlanması ve birden fazla konut sahibi olanlara kredi sınırlaması önerisinde bulunmuşlardır. Ayrıca, adaletli konut vergilendirmesi ve konut arzını artırıcı stratejilerin geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan yazarlar, düşük gelirli kiracılara yönelik özel önlemler ve bölgeler arası satın alabilirlik açığının sosyal teşviklerle kapatılması gibi politikaların uygulanmasını önermişlerdir. Bu çerçevede, hazine arazilerinin sosyal konut projelerine dönüştürülmesi ve kalıcı kira temini için kullanılması öncelikli olarak ele alınmalıdır. Böylece konut piyasasında yaşanan artışlardan kaynaklı olarak ortaya çıkan yoksulluğun azaltılması mümkün olabilir.
Makaleye ulaşmak için tıklayınız.
